De Vlaamse boekenmarkt stabiliseert in 2018
En toch zijn er minder boeken verkocht...
2018 luidde een kentering in wat de omzetcijfers van de Vlaamse boekenverkoop betreft. De sterke daling van de voorbije vijf jaar lijkt gestopt. Uit de cijfers worden ook de eerste effecten van de gereglementeerde boekenprijs zichtbaar. Dankzij een aantal internationale bestsellers zat de verkoop van literaire fictie en non-fictie opnieuw in de lift. Ook het non-fictie Informatieve genre en Engelstalige boek kende een stevige boost.
In 2018 werden in Vlaanderen 2,9% minder boeken (exemplaren) gekocht door de Vlaming. In omzet bleef de daling beperkt tot 0,2% (188,2 mio €). Het lijkt er op dat de Vlaamse boekenmarkt zich stabiliseert. Uit een analyse van de evolutie in de Vlaamse boekenmarkt de voorbije vijf jaar blijkt immers dat de markt voorheen jaarlijks met 1,5 à 3% in omzet daalde.
Ook vergeleken met onze buurlanden doet de Vlaamse boekenmarkt het goed. In Frankrijk daalde de boekenmarkt met 0,3%, in Duitsland met 3,1%. Enkel de Nederlandse markt kon in 2018 een positief eindresultaat (+ 2,7 %) optekenen. De omzet in december 2018 bedroeg 15,6% van de volledige jaaromzet en bevestigt zijn naam en faam als beste boekenmaand. Het jaar daarvoor steeg het gewicht van december al in vergelijking met voorgaande jaren, toen tot 15,2%.
In 2017 werd voor het eerst in Vlaanderen een gereglementeerde boekenprijs geïntroduceerd. Het decreet dat aan boekverkopers oplegt de prijs, bepaald door de uitgever of importeur, te respecteren (minimale kortingen blijven mogelijk voor specifieke doelgroepen), trad in werking op 1 juli 2017. De Vlaamse boekensector heeft in 2018 dus voor het eerst een volledig jaar de toepassing van de gereglementeerde boekenprijs gekend.
Nieuwe boeken (titels die maximaal zes maanden oud zijn) speelden in 2018 een belangrijke rol in de vrijwel stabiele boekenverkoop. Terwijl oudere boeken, in 2018 met bijna 2% in omzet daalden t.o.v. 2017, groeide de omzet van nieuwe boeken in 2018 met bijna 7%.
Maar zorgde het decreet ook voor de nodige stimuli voor de traditionele boekverkoopkanalen?
De boekenketens kenden een omzetverlies 2,8%, maar behouden ongeveer 60% van het marktaandeel. Voor de onafhankelijke boekhandel lijkt de gereglementeerde boekenprijs een positieve impact te hebben. Zowel de gerealiseerde afzet (+1,3%) als de omzet (+3,1%) groeide t.o.v. vorig jaar.
De niet-traditionele boekverkoopkanalen, zoals speelgoedwinkels en supermarkten, verloren in 2018 aanzienlijk (elk een daling van meer dan 10% t.o.v. 2017). De online verkoop groeide in 2018 opnieuw met 15,8% en verwierf daardoor een marktaandeel van 23,3%.
De verkoop van literaire fictie en literaire non-fictie zat terug in de lift (groei marktaandeel met 1,2%), mede dankzij het succes van bestsellers als ‘Mijn Verhaal’ (Michelle Obama), ‘De antwoorden op de grote vragen’ (Stephen Hawking), ‘Sapiens’ en ‘21 lessen voor de 21ste eeuw’ (Yuval Noah Harari). De ‘zeven zussen’-trilogie van Lucinda Riley bleek de hype van 2018 en behaalt met 4 delen de top-50 van het jaar.
Ook het marktaandeel van het non-fictie Informatieve genre groeide fors met 7,6%. In de Top 3 vinden we ‘Mijn kleine oorlog’ (Rudi Vranckx), ‘Doe en denk als een kat’ (Stephane Garnier) en ‘Lichter’ (William Cortvriendt).
Het marktaandeel kromp dan weer voor de vrijetijdsboeken (3,8%), kinderboeken (4,8%) en strips (6,8%). De Top 20 van de vrijetijdsboeken blijft gedomineerd door kookboeken. Zowel Pascale Naessens als Sandra Bekkari blijven in de algemene top 100 boekenverkoop sterk aanwezig.
In de Top 10 van kinderboeken deden de reeksen ‘Waanzinnige Boomhut’ (Andy Griffiths/Terry Denton) en ‘Nachtwacht’ (Studio 100) het opnieuw bijzonder, goed maar ook het veelgeprezen boek ‘Lampje’ (Annet Schaap) vinden we terug in de Top 10.
De ‘Kiekeboes’ en ‘FC De kampioenen’ bleken de meest populaire strips in de top 100 van de totale boekenverkoop.
Dit is de boeken top 10 over alle genres heen:
1 Nog eenvoudiger met 4 ingrediënten - Pascale Naessens (Uitgeverij Lannoo)
2 Raad eens hoeveel ik van je hou - Sam McBratney (Uitgeverij Lemniscaat)
3 Nooit meer diëten 4 - Sandra Bekkari (Borgerhoff & Lamberigts)
4 De Kiekeboes 150 K4 - Merho/ Du Caju/ Fagard/ Vanspauwen (Standaard Uitgeverij)
5 De Kiekeboes 151 Dédé en partner - Merho/ Du Caju/ Fagard/ Vanspauwen (Standaard Uitgeverij)
6 Puur & Lichter - Pascale Naessens / William Cortvriendt (Uitgeverij Lannoo)
7 Sapiens - Yuval Noah Harari (De Bezige Bij)
8 Nooit meer diëten 5 - Sandra Bekkari (Borgerhoff & Lamberigts)
9 F.C. De Kampioenen 100 Alles loopt in het honderd - Hec Leemans / Tom Bouden (Standaard Uitgeverij)
10 Onder de Italiaanse zon - Santa Montefiore (Meulenhoff Boekerij)
Bron: GfK Retail & Technology en Boek.be
